Co robić, gdy zobowiązany nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego?

Posiadanie wyroku zasądzającego alimenty, choć niezwykle przydatne, niestety nie zawsze gwarantuje, że dłużnik będzie dobrowolnie wywiązywał się z nałożonego na niego obowiązku. Jakie możliwości ma zatem uprawniony do alimentów, gdy zobowiązany ignoruje orzeczenie sądowe i uchyla się od płatności? Poniżej przedstawiamy rozwiązania, z których uprawniony do alimentów może skorzystać.

Egzekucja komornicza

Wyrok zasądzający alimenty zostaje opatrzony klauzulą wykonalności przez sąd i doręczany wierzycielowi z urzędu (tj. bez konieczności złożenia osobnego wniosku przez wierzyciela). Posiadając wyrok opatrzony klauzulą wykonalności (czyli tytuł wykonawczy) możemy skierować wniosek do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi. Sprawy o alimenty mają charakter szczególny, wobec czego na komorników nałożone są bardziej restrykcyjne obowiązki niż wobec innych dłużników. W szczególności nie stoi na przeszkodzie nieznajomość miejsca zamieszkania dłużnika – komornik obowiązany jest z urzędu przeprowadzić dochodzenie w celu ustalenia jego miejsca zamieszkania, a także jego zarobków i stanu majątkowego. Jeżeli środki te okażą się bezskuteczne, organy Policji mogą przeprowadzić na wniosek komornika czynności w celu ustalenia miejsca zamieszkania i miejsca pracy dłużnika. Co równie istotne, w przeciwieństwie do egzekucji innych należności, w przypadku alimentów bezskuteczność egzekucji nie stanowi podstawy umorzenia postępowania.

Przy egzekucji alimentów z wynagrodzenia za pracę lub emerytury dłużnika obowiązują inne limity potrąceń niż przy egzekucji innych należności.  Potrącenia z wynagrodzenia za pracę w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych dokonywane są do wysokości trzech piątych wynagrodzenia, a co więcej nie obowiązuje tu kwota wolna od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Potrącenia z emerytury lub renty dokonywane są również do wysokości trzech piątych świadczenia, przy czym kwotą wolną od potrąceń jest 50% kwoty najniższej emerytury lub renty.

Wniosek do pracodawcy dłużnika

Zgodnie z zasadami opisanymi przy egzekucji komorniczej, pracodawca może dokonywać potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych nawet bez postępowania egzekucyjnego. Potrąceń tych pracodawca dokonuje na wniosek wierzyciela na podstawie przedłożonego przez niego tytułu wykonawczego. Jeżeli zatem wierzyciel nie chce dokonywać egzekucji z innego majątku dłużnika, a jedynie z wynagrodzenia za pracę, dobrym i prostym rozwiązaniem jest skorzystanie z tej możliwości.

Wpis do Krajowego Rejestru Dłużników

Wpisanie  dłużnika alimentacyjnego do Krajowego Rejestru Długów powoduje, że będzie on miał problemy m.in. z zawarciem umowy kredytu, zakupem towaru na raty, zawarciem umowy z firmą telekomunikacyjną. Jeżeli dłużnik prowadzi działalność gospodarczą może to podważyć jego wiarygodność wobec kontrahentów. Taki zabieg powoduje, że dłużnik, chcący zostać wykreślony z rejestru, zostanie zmotywowany do spłacenia długu.

Fundusz alimentacyjny

Jeżeli dłużnik nie wywiązuje się z obowiązku płacenia alimentów na dziecko, a egzekucja komornicza okazała się bezskuteczna (tj. w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych) istnieje możliwość złożenia wniosku do wójta/burmistrza/ prezydenta miasta właściwego dla miejsca zamieszkania wierzyciela o przyznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Jednakże korzystanie ze świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego jest ograniczone:

  1. kryterium dochodowym- o świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego może się ubiegać członek rodziny, w której miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie przekracza obecnie 725 zł;
  2. kryterium kwotowym – maksymalna kwota wypłacanego świadczenia to 500 złotych miesięcznie na jedno dziecko.

Ze świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego mogą korzystać dzieci do lat 18 oraz dzieci do 25 roku życia, które w dalszym ciągu się uczą. W przypadku osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, alimenty z Funduszu przysługują im bez względu na wiek. Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego są przyznawane na okres jednego roku, po upływie tego czasu następuje ponowna weryfikacja kryterium dochodowego.

Zatrzymanie dłużnikowi alimentacyjnemu prawa jazdy

W przypadku bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do wójta/burmistrza/prezydenta miasta  właściwego ze względu na swoje miejsce zamieszkania wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego. W ramach tych działań organ przeprowadza odpowiednie czynności i nakłada na dłużnika odpowiednie obowiązki (m.in. złożenie oświadczenia majątkowego, zarejestrowanie się jako bezrobotny lub poszukujący pracy). W przypadku, gdy dłużnik odmówi wykonania nałożonych na niego obowiązków organ wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych. Ostateczna decyzja w tym postępowaniu powoduje złożenie przez organ wniosku o ściganie za przestępstwo uchylania się od płacenia alimentów, a także skierowanie wniosku do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.

Zawiadomienie o przestępstwie

Niepłacenie alimentów to przestępstwo opisane w art. 209 kodeksu karnego, ścigane na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego. Jeżeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane z Funduszu Alimentacyjnego, ściganie przestępstwa odbywa się z urzędu.

Dłużnik alimentacyjny popełnia przestępstwo jeżeli uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych (tj. takich które są np. co miesiąc) albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące (dotyczy np. alimentów wypłacanych jednorazowo). Przestępstwo zagrożone jest karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Jeżeli sprawca naraża osobę uprawnioną na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Dłużnik może uniknąć kary jeżeli uiści zaległe alimenty nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego. W związku z powyższym, jeżeli dłużnik zalega z płatnościami alimentów warto rozważyć możliwość złożenia wniosku o ściganie dłużnika, co może zmotywować go do uregulowania zaległości oraz przyszłego terminowego regulowania należności.

 

Interesuje cię jakiś temat z zakresu prawa rozwodowego? Chcesz przeczytać o nim artykuł? Zostaw nam komentarz lub napisz o tym w wiadomości prywatnej, a my postaramy się opisać interesujące Cię zagadnienie.

Ilustracja: pixabay.com, by JerzyGorecki

Dodaj komentarz