Wzajemna reprezentacja małżonków

wpis w: Pytania i odpowiedzi

Czy w chwili zawarcia związku małżeńskiego mamy prawo działać w imieniu drugiego małżonka? Jakie czynności możemy podejmować w jego imieniu i czy do tych czynności potrzebujemy pełnomocnictwa? Na te pytania uzyskają Państwo odpowiedzi w niniejszym artykule.

Wzajemna reprezentacja na podstawie przepisów k.r.o.

Zgodnie z przepisami kodeksu rodzinnego i opiekuńczego istnieją sytuacje, w których małżonek może reprezentować drugiego małżonka. Ustawodawca w art. 29 k.r.o. umożliwił wspólną reprezentację, przy czym określił, w jakich przypadkach może ona wystąpić. Według ww. przepisu do wspólnej reprezentacji może dojść w razie przemijającej przeszkody, która dotyczy jednego z małżonków pozostających we wspólnym pożyciu. Drugi małżonek może za niego działać w sprawach zwykłego zarządu, w szczególności może bez pełnomocnictwa pobierać przypadające należności, chyba że sprzeciwia się temu małżonek, którego przeszkoda dotyczy. Względem osób trzecich sprzeciw jest skuteczny, jeżeli był im wiadomy.
Wobec powyższego reprezentacja drugiego małżonka jest możliwa (bez pełnomocnictwa), jeśli:
1) występuje przemijająca przeszkoda dotycząca reprezentowanego małżonka,
2) istnieje wspólne pożycie małżonków,
3) sprawy dotyczą zwykłego zarządu,
4) nie został złożony sprzeciw małżonka, którego przeszkoda dotyczy, co do wykonywanej czynności.

Przemijająca przeszkoda

Przemijająca przeszkoda to stan przejściowej niemożności działania we własnym imieniu. Oznacza zaistnienie takich okoliczności, które uniemożliwiają lub znacznie utrudniają osobiste działanie małżonka reprezentowanego. Przemijającą przeszkodą pozostaje przykładowo: choroba małżonka, wyjazd, tymczasowe aresztowanie.
Podstawą do działania w imieniu małżonka na podstawie art. 29 k.r.o. nie może być jednak przeszkoda trwała, przykładowo ubezwłasnowolnienie. Brak jest również możliwości działania na podstawie ww. przepisu, jeśli przejściowa przyczyna przerodziła się w przeszkodę stałą.

Wspólne pożycie małżonków

Z uprawnienia jakie przewidział ustawodawca mogą skorzystać osoby pozostające w związku małżeńskim. W związku z powyższym zastosowanie art. 29 k.r.o. nie będzie możliwe w chwili rozwodu, jak i separacji, przy czym nawet, jeśli będzie to separacja nieformalna, czyli nieorzeczona przez sąd, bowiem między małżonkami musi występować wspólne pożycie. Zgodnie natomiast z ugruntowanym stanowiskiem judykatury jak i doktryny pozostawanie we wspólnym pożyciu występuje, jeśli małżonkowie razem mieszkają i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.

Sprawy dotyczące zwykłego zarządu

W świetle art. 29 k.r.o „sprawy zwykłego zarządu” definiuje się m.in. jako:
a)sprawy bieżące małżonków związane ze zwykłym gospodarowaniem,
b)sprawy, które współmałżonek załatwia w sposób stale praktykowany i powtarzający się,
c)sprawy związane z normalnym korzystaniem z majątku i jego poszczególnych składników oraz z zachowaniem substancji tego majątku w stanie niepogorszonym.

Sprzeciw małżonka

Artykuł 29 k.r.o. nie określa formy lub sposobu wyrażenia sprzeciwu. W konsekwencji sprzeciw może być zgłoszony zarówno wyraźnie, np. przez zawiadomienie małżonka albo osoby trzeciej, jak i wynikać z okoliczności, np. przez udzielenie osobie trzeciej pełnomocnictwa ogólnego.

Charakter prawny umocowania

Należy zaznaczyć, że umocowanie przedstawione w niniejszym artykule nie stanowi pełnomocnictwa, a pozostaje umocowaniem ustawowym. Co istotne, małżonek działający na podstawie art. 29 k.r.o. nie musi legitymować się pełnomocnictwem. Należy również zaznaczyć, że reprezentacja ujęta w przepisach prawa znajduje zastosowanie niezależnie od łączącego małżonków ustroju majątkowego. Ustawowe umocowanie ma na celu ułatwienie codziennego życia małżonków i założonej przez nich rodziny.

Interesuje cię jakiś temat z zakresu prawa rozwodowego lub rodzinnego? Chcesz przeczytać o nim artykuł? Zostaw nam komentarz lub napisz o tym w wiadomości prywatnej, a my postaramy się opisać interesujące Cię zagadnienie.

Ilustracja: unsplash.com, Photo by Dariusz Sankowski on Unsplash

Dodaj komentarz