Często zdarza się tak, że współmałżonkowie zaciągają wspólne zobowiązania. Najczęściej są to pożyczki lub kredyty. Przypływ gotówki pochodzących z takiej umowy pozwala na zakup potrzebnych rzeczy. Spłata natomiast jest ratalna i nie obciąża znacząco domowego budżetu. Jak jednak wygląda spłata zadłużenia zaciągniętego przez oboje małżonków w razie, gdy druga strona o zaciągnięciu zobowiązania nie miała pojęcia? Jak wygląda spłata długu w chwili rozwodu? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Spłata zadłużenia w trakcie istnienia małżeństwa i po rozwodzie
Co do zasady, jeśli małżonkowie nie podpisali umownej rozdzielności majątkowej posiadają wspólny majątek. Odnosi się to zarówno do nabywanych przedmiotów za należności pochodzące z majątku wspólnego, jak i pozyskiwanych długów. Małżonkowie wspólnie zobowiązani są do spłaty zaciągniętych wspólnie zobowiązań, a także tych, które zaciągnięte zostały za zgodą drugiego małżonka. Wobec tego są oboje dłużnikami i ponoszą odpowiedzialność zarówno z majątku wspólnego, jak i obu majątków osobistych.
Jak jednak wygląda spłata długu małżonków, gdy się rozstają? To jak małżonkowie ustalą między sobą spłatę zobowiązania po rozstaniu, nie ma znaczenia dla wierzyciela, w szczególności gdy jest nim bank. Wierzyciel zazwyczaj sprawdza stan wpływów na rachunek bankowy nie bacząc skąd dana wpłata wpłynęła. Regularne wpłaty natomiast pozwalają uniknąć negatywnych konsekwencji. Z pewnością rozstanie może prowadzić do wielu konfliktów, a wspólny kredyt może znacząco ten konflikt rozniecić. Jednak dla wierzyciela oboje małżonków odpowiada za dług solidarnie, zatem oboje mają obowiązek spłacać kredyt. Jeśli natomiast jeden z małżonków pozostaje w gorszej sytuacji finansowej i ściągnięcie należności nie jest możliwe, wierzyciel sceduje dochodzenie zobowiązania w całości na drugiego małżonka. Jeśli współmałżonek spłaci całą należność, ma prawo domagać się od drugiego małżonka zwrotu części, którą zgodnie z posiadanym udziałem w majątku wspólnym powinien ponieść. Należy przy tym pamiętać, że z każdym wierzycielem można negocjować warunki spłaty, w szczególności wysokość rat, tak aby odpowiadały naszym możliwościom finansowym.
Kiedy nie ponosisz odpowiedzialności
Dług nie będzie egzekwowany ze wspólnego majątku, jeśli został zaciągnięty przed powstaniem wspólności majątkowej, czyli – najczęściej – przed zawarciem związku małżeńskiego. Jednak zgodnie z ustawą kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej jako k.r.o.) jeżeli wierzytelność powstała przed powstaniem wspólności lub dotyczy majątku osobistego jednego z małżonków, wierzyciel może żądać zaspokojenia z majątku osobistego dłużnika, z wynagrodzenia za pracę lub z dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej, jak również z korzyści uzyskanych z jego praw. Chodzi tutaj oczywiście o majątek osobisty dłużnika. Odpowiedzialności nie poniesie również współmałżonek, który zawarł małżeńską umowę o rozdzielności majątkowej. Co do zasady współmałżonek nie odpowiada również w chwili, gdy czynność dokonana została bez jego zgody i wiedzy. Sytuacja taka występuje, gdy współmałżonek nie wyraził zgody na zawarcie czynności prawnej w postaci przykładowo umowy pożyczki. W konsekwencji nie powstaje odpowiedzialność majątkiem wspólnym na podstawie art. 41 § 1 ustawy. Zgodnie z zapisami k.r.o. wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku wspólnego, gdy małżonek wyraził zgodę na dokonanie czynności. Wobec tego małżonek dokonujący czynności prawnej odpowiada wobec wierzyciela tylko majątkiem osobistym oraz składnikami majątku wspólnego, wymienionymi w art. 41 § 2 KRO tj. wynagrodzeniem dłużnika za pracę, dochodów uzyskanych przez dłużnika z innej działalności zarobkowej (wchodzących w skład majątku wspólnego) itp. Powyższe składniki będą mogły zostać zajęte również, jeśli powstanie długu miało miejsce przed wspólnością majątkową.
Od tej zasady są jednak wyjątki, mimo niewyrażenia zgody na dokonanie czynności prawnej oboje małżonkowie odpowiadają za zobowiązania, jeśli zaciągnięte zostały w celu zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny. Zgodnie z judykaturą za zaspokajanie zwykłych potrzeb należy rozumieć: wydatki na utrzymanie domu i rodziny w tym zakup wyżywienia, odzieży itp.
Warto pamiętać, że za zobowiązania, na które nie wyraziliście zgody, komornik nie ma prawa zajmować waszego majątku osobistego przykładowo nieruchomości nabytej w drodze spadkobrania, która nie została przeniesiona do majątku wspólnego.
Interesuje cię jakiś temat z zakresu prawa rozwodowego lub rodzinnego? Chcesz przeczytać o nim artykuł? Zostaw nam komentarz lub napisz o tym w wiadomości prywatnej, a my postaramy się opisać interesujące Cię zagadnienie.
Ilustracja: pixabay.com, by Stevepb
Dodaj komentarz